Duygusal Bilinç Nedir?
Duygusal Bilinç, bireyin duygularını, bu duyguların kendisini nasıl etkilediğini teşhis etmesi ve anlamasıdır. Bireyin duygularını birbirinden ayırt edebilmesidir. Bireyin duygularının altında yatan nedenleri tanımasıdır.
Duygusal bilinç, ortaya çıktıkları anda duygularınızın farkında olmak demektir. Başka bir deyişle duygularınızın her zaman bilincinde olmak gibi bir durumdur. Belirli bir ruh halindeyken, geri adım atarak, kendinizi gözlemleyebilme ve aynada kendinize bakarak, şöyle söyleyebilmektir:
“Şimdi kıskanmaya başladın.”
“Şimdi rahatsız olmuş gibisin.”
“Şimdi kızmaya başladın.”
“Gerçekten hayal kırıklığına uğradın.”
Duygusal bilinç duygularınızı birbirinden ayırt edebilme ve duygularınızın altında yatan sebeplerin farkında olma yeteneğidir. Duygusal açıdan güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizin bilincinde olarak, kendinizi daha gerçekçi bir görüş açısından değerlendirmenizdir.
Duygusal bilinci gelişmiş olan insanlar:
Ne hissettiklerini bilir ve neden bu şekilde hissettiklerini anlarlar.
Hislerinin, düşüncelerinin, eylemlerinin ve sözlerinin arasındaki bağlantıyı görürler.
Duygularının performanslarını nasıl etkilediğinin farkındadırlar.
Duygusal Bilincin Önemi
Duygularını tanıyan insanlar, hayatta kendi yollarını bulma konusunda başarılı olanlardır. Hem özel hem de iş hayatlarında önemli kişisel kararlar alırken kendi duygularına güvenirler.
Zaman zaman, gerçekten ne hissettiğimizin farkında olmadığımız durumlarla karşılaşırız. Duygularımızın bilincine vardığımızda ise genellikle çok geç olmuştur. Eğer gerçek duygularımızı teşhis edemiyorsak, duygularımız bizi yönlendirir.
Kişinin duygularının bilincinde olması, onları kontrol altına almasının ilk adımıdır. Düşüncelerimiz, duygularımız ve verdiğimiz tepkilerin arasındaki bağlantıyı görebilmek ve bunların altındaki dürtülerin farkına varabilmek önemlidir. Verdiğim karar üzerinde herhangi bir duygumun etkisi olabilir mi? Mesela öfke gibi. Eğer öyleyse, bu ne kadar yerinde bir karardır? Eğer kişi, duygusal olarak içinde bulunduğu ruh halini teşhis ve ayırt edemiyorsa, olumsuz sonuçlara yol açan davranışlar sergileyebilir.
Duygusal bilinç, sezgiye dayalı muhakemenin önemli unsurlarından biridir. Kişinin ne zaman içinden gelen sesi dinlemesi ve sezgisel olarak hareket etmesi gerektiğini bilmesidir. Duygusal bilinç empati ile de ilişkilidir. Eğer kendi duygularımızı teşhis edemiyorsak başkalarının duygularını tanımlamak ve anlamak çok da mümkün değildir.
Duygusal Bilincinizi Geliştirmeniz İçin Öneriler
Duygusal bilinç, duygularınızı aleyhinize değil lehinize bir durum yaratacak şekilde idare edebilmenin temelidir. Başkalarının duygularını anlamanızın ve onlarla olan ilişkilerinizi iyileştirmenizin ön şartı da budur.
Ortaya çıktıkları anda farklı duygularınızın bilincinde olun. Duygularınızı teşhis edin. Onları isimlendirin.
Geri adım atın, kendinize bakın ve duygularınızı ortaya çıktıkları anda gözlemleyin. Aynada kendinize bakmayı öğrenin, o anki duygusal durumunuzu not edin ve kendinize; “Evet, gerçekten kıskandın, üzgünsün, incindin, hayal kırıklığına uğradın, huzursuz oldun…” deyin.
Sevmek ve hoşlanmak, kıskanmak ve özenmek, nefret ve korku gibi birbirine benzer duyguları ayırt etmeyi öğrenin.
Duygularınızı ortaya çıktıkları anda hissedin. Her bir duygu sırasında bedeninizin verdiği sinyalleri dinleyin: kızgın olduğum zaman yumruklarımı sıkarım, sabırsız olduğum zaman parmaklarımı masaya vururum, gergin olduğumda terlerim.
Lehinize bir etki yaratan, elinizden gelenin en iyisini ortaya koymanızı sağlayan ve özdeğerinizi arttıran yapıcı duygularınızı teşhis edin.
Aleyhinize bir etki yaratan, denetim altına alması en zor olan ve
öz değerinize zarar veren yıkıcı duygularınızı teşhis edin.
Yapıcı duygularınızı harekete geçiren durum, olay ve insanların bilincinde olun.
Yıkıcı duygularınızı tetikleyen durumların, olayların ve insanların bilincinde olun.
Duygusal yaşantınız üzerinde güçlü etkileri olan durum, olay ve insanları düşünmek için zaman ayırın.
Duygularınızı, hislerinizi ve ruh hallerinizi benliğinizin doğal bir parçası olarak kabul edin.
Öz Bilinç Tarzları
Duyguların farkında olma ve bunlarla meşgul olma dereceleri: Kendini bilme, Kapılıp gitme, Kabullenme
Kendini bilen: İçinde bulunduğu ruh halinin farkındadır Kendi sınırlarının farkında ve sınırlarının içinde özerktir İyi bir ruh sağlığı içindedir Hayata olumlu bir açıdan bakmaya çalışır Nadiren kötü bir ruh halindedir Duygularını evirip çevirerek takıntı haline getirmez Kötü bir ruh halinden çabucak sıyrılmayı başara Düşünceliliği sayesinde duygularını idare edebilir
Kapılıp giden: Duygularının farkında değildir. Genellikle duygularının etkisinde kalır ve bundan kaçınamaz. Ruh halinin kontrolü ele geçirmesine engel olamaz. Görüş açısını kaybeder. Duygusal yaşamını kontrol edemez. Kötü ruh halinden kaçınmak için fazla bir şey yapmaz
Kabullenen: Genellikle hissettiğinin farkındadır, ruh halini kabullenme eğilimindedir ve değiştirmeye çalışmaz. İki tip kabullenme vardır:
Ruh halini değiştirme gereğini duymaz değiştirmek için fazla motivasyonu yoktur.
Ruh halinin farkında olmasına rağmen, bunu tamamen kabullendiği için herhangi bir müdahalede bulunma.
Kaynaklar
Claus Moller, Yönetsel Tavır ve Pratik Liderlik Seminer Notları, PDR Conferences.
Claus Moller, İşe Yüreğini Koymak "Heart Work" Seminer Notları, PDR Conferences.
Comments